زمانی که محصول شما در فضای رقابتی قرار میگیرد، علاوه بر شاخصبودن و ویژگیهای خاص خود محصول، باید آن را از چندین جنبهی دیگر مورد توجه قرار دهید. شما بهعنوان تولیدکننده و یا طراح، باید با توجه به مخاطبین محصول، ویژگیها، علایق و همچنین سلیقهی خاص آنها، محصولتان را طراحی و وارد بازار کنید. یکی از اولین مواجههای مخاطبان شما با محصولتان، بستهبندی است. در ادامه این مطلب ابتدا به موارد مهمی که در طراحی بسته بندی باید مدنظر قرار بگیرد اشاره میکنیم، سپس ویژگیهای ۷ نوع بستهبندی متفاوت را بررسی میکنیم. در انتها نیز انواع آنها را باهم مقایسه میکنیم.
ماندگاری در ذهن مخاطب
تناسب متریال و طراحی خوب بستهبندی یک محصول به ماندگاری آن در ذهن مخاطب کمک میکند. برای نمونه، شما میتوانید به راحتی لیوانهای مخصوص استارباکس را تشخیص دهید، و یا اگر کمی دقیق شویم میبینیم که قوطیهای نوشابه کوکاکولا و یا جعبهی قرصهای ماشین ظرفشویی فینیش در فروشگاهها و بین اجناس قفسهها، به راحتی قابل تشخیص و شناسایی است. طراحی هویتبصری متناسب با محصول، در بستهبندی آن محصول به عنوان اولین مواجهه کاربر با محصول نمود میکند.
چک لیست طراحی بستهبندی محصولات
بدیهی است که نمیتوانید محصولی مایع را در جعبه کارتنی عرضهکنید. هر محصولی نیاز به یک بستهبندی مناسب دارد. در ادامهی این بخش برایتان چک لیستی از سوالات که پیش از طراحی بستهبندی باید پاسخ دهید، تدارک دیده شدهاست.
- مکانی که محصول در آنجا نگهداری میشود. محصول در انبار، قفسه فروشگاه و یا منزل مشتری به چه صورتی قرار میگیرد؟
- میزان شکنندگی محصول. آیا نیاز است که از محصول در برابر ضربه محافظت شود؟
- تاریخ انقضا محصول. آیا محصول شما بعد از مدتی فاسد میشود؟
- تعداد محصولاتی که در یک بستهبندی جای داده میشوند. قطعا نوع بستهبندی یک کیک متفاوت از یک خشکبار مانند بادام است.
- وزن محصول. اگر قرار باشد محصولی را به نقطه دیگری ارسال کنید، وزن محصول و وزن بستهبندی هردو با هم محاسبه میشود.
انواع بستهبندیهای مختص یک محصول
بستهبندی بیرونی
بستهبندی بیرونی باید بسیار محکم باشد تا از شکستن و آسیبدیدن محصول جلوگیری کند و از آن در برابر ضربات محافظت کند.
بستهبندی درونی
این نوع بستهبندی لایه ی دیگری برای محافظت از محصول تشکیل میدهد. برای نمونه نایلون حبابدار و انواع فومها، به عنوان ضربهگیر در بستهبندی درونی محصولات مورد استفاده قرار میگیرد. این لایه از بستهبندی کمک میکند تا هنگام جابجایی جعبه از محصول محافظت شود.
بستهبندی محصول
همان طور که میدانید، بستهبندی اصلی محصول جذابترین بخش آن است. مانند بستهبندی شکلات که میتواند شما را وسوسه کند که حتما آن را امتحان کنید.
برای طراحی انواع بستهبندیهای یک محصول، کافیست در ابتدا به بستهبندی محصولات مشابه دقت کنید و از آنها ایده بگیرید. نیازی به تقلید نیست، تنها کافیست نکات مهمی که رقیبان در نظر گرفتهاند را به خاطر بسپارید. در مورد برخی محصولات شما چندین گزینه ی مناسب برای بستهبندی دارید در حالی که گاهی تنها یک نوع بستهبندی برای یک محصول وجود دارد. مثلا در طراحی بسته محصولاتی مانند خشکبار تنوع بیشتری وجود دارد و می توان از انواع بسته بندی کاغذی، پاکتی و یا پلاستیکی استفادهکرد. بنابراین، این نکته را در نظر داشته باشید که کدام نوع بستهبندی مناسب محصول شماست و آن را منحصربهفرد میکند.
۷ مدل بستهبندی مختلف
دانستن ویژگیهای انواع بستهبندیها به تولیدکننده کمک میکند تا بهترین انتخاب را داشته باشد. بستهبندی باید طراحی مناسب داشتهباشد، و همراستا با سلیقهی مخاطب و متناسب با محصول و اهداف ما در بازار انتخاب شود. نقش مهم دیگری که بسته بندی برای محصول ایفا میکند، نقش محافظتی است. محصولات غذایی، شکستنی، نوشیدنی و… هرکدام برای رسیدن به مقصد و دست کاربران به مراقبت احتیاج دارند.
۱
جعبه
وقتی میگوییم جعبه منظورمان فقط مدل سنتی آن یعنی جعبه کارتنی مربع شکل نیست، بلکه جعبهها میتوانند قالبهای دیگری به جز مربع داشتهباشند و یا حتی از جنس فلز باشند. اصولا به بستهبندی که درپوشیده باشد و دیوارهای محکمی برای محافظت از محصول در برابر شکنندگی داشته باشد جعبه میگوییم.
جعبهها از متداولترین نوع بسته بندیها هستند به دلیل اینکه به راحتی می توان آنها را جابجا کرد. همچنین، جعبهها مزایای دیگری نیز دارند: محصول را به صورت ثابت و در یک حالت مشخص حفظ میکنند، در داخل جعبههای بزرگتر جای میگیرند و تقریبا هرنوع محصولی را می توان داخل جعبه گذاشت.
جعبهها میتوانند دیزاینهای مختلف داشته باشند و سطح صاف جعبه امکان مناسبی برای چاپ لوگو برند فراهم میکند. جلوتر گفتیم که لزوما همه جعبهها در قالب مربع نیستند و میتوانیم قالب جعبهها را متناسب با هویت برند طراحیکنیم. به یاد داشته باشید که این بستهبندی محصول است که توجه مشتریان را به خود جلب میکند.
هنگامی که مشغول طراحی جعبه محصول هستید به این فکرکنید که مشتریان راجع به شکل جعبه چه فکری میکنند؟ کدام قسمت از جعبه توجه بیشتری را به خود جلب میکند؟
معمولا کودکان جعبهها را دوست دارند. پس اگر برای این گروه از افراد محصولی تولید میکنید از طرحها و اشکال شاد و بامزه در بستهبندی استفاده کنید تا پس از استفاده از آن کالا والدین از جعبه برای آنها اسباببازی یا خانه عروسکی درستکنند.
اگر محصولی مخصوص حیوانات مثلا گربهها تولید میکنید، در طراحی بستهبندی آن خلاقیت به کار ببرید. می توانید جعبه را به شکل قلعه دربیاورید و در آن پلی متحرک برای داخل و خارج شدن گربه قراردهید.
۲
بستهبندی تزئینی
اگر میخواهید محصول خود را شیک و زیبا عرضه کنید بستهبندی تزئینی همان چیزی است که به آن نیاز دارید. در این نوع بستهبندی از وسایلی مثل برچسب، روبان و انواع بندها استفاده میشود و در نهایت یک بستهبندی جذاب خواهیدداشت که به خوبی محصول و برند شما را معرفی میکند.
تلاشکنید هویت برند خود را تقویتکنید و آن را به نمایش بگذارید. فرقی نمیکند آنچه تولید میکنید محصولی باارزش و یا یک شی معمولی است. به هنگام انتخاب بستهبندی، مواد و وسایل مختلف را امتحان کنید تا به آنچه که مورد رضایت شماست دست پیدا کنید.
۳
بستهبندی وکیوم
اغلب افراد زمانی که اسم بستهبندی وکیوم به گوششان میخورد به یاد غذای هواپیما میافتند. اما محصولات دیگری مانند لوازم آرایشی و محصولات مراقبت از پوست نیز در بستهبندی وکیوم ارایه میشوند.
بر خلاف انواع دیگر بستهبندی مانند جعبه و یا پاکتها، در تولید وکیومها برای ازبینبردن هوای داخل بسته و جلوگیری از فاسدشدن محصول از ماشینآلات صنعتی استفاده میشود.
۴
بطریها
زمانی که محصول به صورت مایع و یا خمیر باشد، بهترین گزینه استفاده از بطری است. بطریها در انواع و سایزهای مختلف تولید میشوند و امروزه تنوع بسیار زیادی از آنها وجود دارد. انواع نوشابهها و آب معدنی در بطریهای پلاستیکی بازیافتی عرضه میشوند در حالیکه بطریهای شیشه ای بسیار زیبایی نیز وجود دارند که بیشتبر جنبه تزیینی دارند.
نکتهای که در طراحی لیبل بطری باید به آن توجه داشتهباشید فرم و مدل بطری است. بطریها میتوانند شکلی خاص داشته باشند، بهصورت سفارشی تولید شوند و یا درقالبهای معمولی طراحی شوند. انتخاب بین این دو گزینه به میزان سرمایه تولیدکننده آن بستگی دارد.
علاوه بر لیبل، انتخاب در بطری نیز بخش مهمی از ماجراست. در بطری انواع مختلفی مانند درپوش پیچی فلزی و پلاستیکی و چوب پنبهای دارد.
۵
قوطی
اگر محصول شما به صورت مایع است و نمیخواهید آن را در بطری بستهبندی کنید، گزینه دیگری که در اختیار دارید استفاده از قوطی است. حتی اگر محصول شما مایع هم نباشد می توانید از قوطی استفاده کنید.
قوطیها در انواع و اشکال مختلف تولید میشوند و میتوانند به صورت بلند، کوتاه و یا با قطرهای مختلف طراحی شوند. هرچند معمولا قوطیها به شکل استوانه تولید میشوند، اما برای محصولاتی مانند غذاهای آماده و یا آدامس از قوطیهای مکعبی نیز استفاده میشود.
بانکهها نوع دیگری از قوطیها هستند که برای نگهداری مواد خوراکی مانند ویتامینها، مکملها، آجیل و دانههای قهوه از آن استفاده میشود و در آنها به گونه ای است که از تماس هوا با مواد خوراکی جلوگیری میکند. بانکه مانند قوطی شکل استوانهای دارد و پس از مصرف می توان به صورت مجدد از آنها استفادهکرد.
۶
بستهبندی خلاقانه
این نوع بسته بندی سبک خاص و منحصربهفرد خود را دارد و به کمک اشکال بامزه ای که در طراحی آن به کار رفتهاند مشتریان را به خود جلب میکند. همین موضوع موجب تمایز این نوع بستهبندی و یک نوع مزیت رقابتی است.
۷
بستهبندی پایدار
این روزها میبینیم که در زمینه تولید بستهبندی های پایدار و دوستدار محیطزیست نوآوری های زیادی میشود. در این نوع بستهبندی از مواد تجدیدپذیر استفاده میشود و محصولی که تولید میشود یک محصول بدون زباله است.
تولید محصولات پایدار از جایگاه ویژه ای برخورداراست. به گونهای که امروزه اگر برندی به طبیعت توجه نداشته باشد ممکن است اعتماد خود را میان مشتریان ازدستبدهد.
طراحیهویت بستهبندی
اگر بستهبندی محصول شامل جزئیات زیادی مانند انواع پلاستیکها و فومهای ضربهگیر است سعی کنید تمامی اجزا بستهبندی به خوبی هویت برند شما را به نمایش بگذارند. هویت برند باید در همه اجزا بستهبندی یک محصول مانند پالت رنگ، فونت، تبلیغات چاپی و طرح بستهبندی وجودداشتهباشد.
محصول خود را در بستهبندی مناسب عرضهکنید
نحوه بستهبندی و نمایش محصول در بازار نقش مهمی در تبدیل آن به یک کالای ارزشمند و پرطرفدار دارد. پس، سعی کنید از بستهبندی برندهای دیگر ایده بگیرید و مناسبترین نوع آن را برای محصول خود انتخابکنید و در نهایت بستهبندی اختصاصی خود را ایجاد کنید. به خاطر داشتهباشید که بستهبندی خوب نه تنها باعث میشود مشتری با محصول شما ارتباط برقرار کند، بلکه تجربه لذتبخش آنباکسینگ کردن را هم برای او فراهم میکند.